ایل‌ راه‌های عشایر؛ مسیر امنیت غذایی کشور

چهارشنبه ۷ آبان ۱۳۹۹ – ۱۱:۵۳ ایل‌ راه‌های عشایر؛ مسیر امنیت غذایی کشور

ایل­راه هایکی از مهمترین زیرساخت ­های معیشتی جامعه عشایر است و همکاری دستگاه­ا از جمله سازمان «جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری» و دستگاه قضایی برای آزادسازی مسیرهای تصرف شده طی سالها ضروری است.

به گزارش خبرگزاری فارس، ایل ­راه ها مسیرهایی بود که عشایر برای حرکت از ییلاق به قشلاق یا برعکس از آن استفاده می­ کردند. در این مسیر که حدود دو ماه طول می­ کشیده از علوفه مسیر برای دام استفاده می ­شده و به تدریج از منطقه گرمسیر به سردسیر یا برعکس منتقل می ­شدند. در این بازه زمانی از فشار بر مراتع ییلاقی و قشلاقی کاسته می ­شده است.

اما با ملی شدن مراتع ایل ­راه­ها که حریم عشایر محسوب می ­شد به تدریج ازدست آنها خارج یا تخریب شد. با وجود اینکه در قانون نیز ممنوعیت تغییر کاربری ایل ­راه­ها تصریح شده است اما متأسفانه در خیلی از نقاط کشور این مسیرها دچار تغییر کاربری شده است و به بخش صنعتی یا زراعی تبدیل شده است. در برنامه چهارم توسعه ذیل ماده 2 «آئین نامه اجرائی اصلاح قانون واگذاری و احیاء کلیه اراضی در جمهوری اسلامی» مصوب 31/1/59 به صراحت به ممنوعیت واگذاری ایل­راه­های عشایری اشاره شده است. برخی از خبرگان واگذاری ایل ­راه­ها و تغییر کاربری آن را غیرقانونی و غیرشرعی دانسته­ اند. چرا که این مسیرها حریم عرفی بهره ­برداران محسوب می­شده و از بین رفتن آن، نظام اقتصادی عشایر را دچار چالش کرده است.

تغییر کاربری ایل­ راه­ها نظام کوچ را دچار اختلال کرده و دردسرهایی را برای عشایر ایجاد کرده است. از جمله اینکه دامداران در زمان هایی مجبورند علوفه دستی و برخی نهاده ­های دامی که قیمت بالایی دارد به دام بدهند. با توجه به اینکه حجم قابل توجهی از نهاده­ های دامی وارداتی است، این مسأله یعنی از بین رفتن ایل­راه­ها و استفاده نکردن از علوفه مرتعی زمینه وابستگی بیشتر به نهاده­های خارجی را فراهم می­کند.

با از بین رفتن ایل ­راه­ها مسأله مهم دیگری که برای این قشر ایجاد شده تحمیل هزینه­ های حمل و نقل است. هر ساله برای رفتن از ییلاق به قشلاق یا برعکس مجبورند تعدادی از دام خود را بفروشند تا هزینه این رفت و آمد تأمین شود. علاوه بر آنکه در طول مسیر نیز با تلفات و اتفاقات غیرمنتظره مواجه می ­شوند. اما از سوی دیگر برخی بر این باورند که با تغییرات اجتماعی ایجاد شده لزومی به استفاده از ایل ­راه­ها و کوچ به صورت پیاده وجود ندارد و باید این سبک جابجایی با استفاده از وسایل نقلیه را پذیرفت.

در مجموع با توجه مزیت اقتصادی مراتع هم از بعد امنیت غذایی کشور و همچنین امرار معاش حدود 916 هزار خانوار روستایی و عشایری که به مرتع وابستگی دارند، ضروری است که مسأله ایل­راه به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت­های معیشتی این جامعه تولیدکننده و غیور فراهم شود. در این خصوص همکاری دستگاه ­های اجرایی از جمله سازمان «جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری» و دستگاه قضایی برای آزادسازی مسیرها که حریم بهره­ برداری عشایر است راهگشا خواهد بود.

محسن باقری نصرآبادی، هسته سیاست کشاورزی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (علیه­‌السلام)

انتهای پیام/

اخبار مرتبط

پر بازدید ها

پر بحث ترین ها

بیشترین اشتراک

بازار

اخبار کسب و کار